… Gij hebt mij ’t eerst bemind. / En ik, ondankbaar mens, / die altijd denk en spreek / alsof Gij maar één keer / het eerst mij hebt bemind. (Sören Kierkegaard, geciteerd naar Liedboek 2013, pagina 529)

Wij brengen elkaar regelmatig het hoofd op hol met illusies. Eén ervan is die van de autonome mens – de mens die zelf in vrijheid bepaalt wie zij of hij is. We denken graag dat we het initiatief hebben in ons leven, ons spreken, ons handelen en ons denken. Ook de ‘vrije’ markt houdt van deze gedachte. Want ‘autonome’ klanten kunnen zelf bepalen wat ze kopen.
Maar het is een illusie. We komen niet eens blanco ter wereld maar in een zeer bepaalde omgeving. Het maakt uit waar je wieg staat. In die omgeving worden we alleen maar groot door het nadoen van anderen. En ook als we volwassen zijn leven we niet vrij van verleden, context, leefsituatie en geliefden. Er is heel veel in ons leven dat we niet zelf bepalen, uitkiezen of beslissen.
Hebben we dan helemaal geen vrijheid? Toch wel – anders zouden we niet oprecht kunnen liefhebben. Die vrijheid is smal maar zeer bepalend.
Er is een wereld van verschil tussen leven in verbittering of leven in vertrouwen dat je geliefd bent. Ons leven verloopt anders als we ons oefenen in vertrouwen dat Gods liefde vooraf gaat aan onze liefde. Dan kiezen we ervoor om ons leven een antwoord te laten zijn op Gods liefde.
Wie antwoordend leeft betreedt een ruimte waar wonderen mogelijk zijn: “op een nieuwe manier geboren worden” (Johannes 3: 3 en 5, Bijbel in Gewone Taal).
Als we onze beperkte vrijheid wijden aan de liefde, in antwoord op Gods liefde, dan leven we ons leven anders. Niet meer ‘autonoom leven’ (ons ankerpunt ligt in onszelf), maar ’theonoom leven’ (ons ankerpunt ligt in God). Vrij zijn is antwoord geven op Gods initiatief, en ons aan hem toevertrouwen – “Gij hebt mij ’t eerst bemind”.

Protestants Zoetermeer , juni 2016